De gemeenteraad stelt 4-jaarlijks een integraal veiligheidsplan vast. Het laatstelijk door de gemeenteraad voor de jaren 2015-2018 vastgesteld plan is gebaseerd op een aantal informatiedragers. Daarnaast wordt door de lokale politie maandelijks in het politie-overleg een (dynamische) gebiedsscan aangeboden waarin op wijk- c.q. buurtniveau de ontwikkelingen op het terrein van veiligheid en criminaliteit worden beschreven. Jaarlijks wordt door de lokale politie de (dynamische) gebiedsscan aan de Raad gepresenteerd. Hierdoor is het mogelijk om continu in te spelen op de actualiteit en prioriteiten te verleggen. In 2018 zal het beleidsplan 2015-2018 worden geëvalueerd en wordt een nieuw integraal veiligheidsplan opgesteld voor de periode 2019-2022. Bij de implementatie en concrete, nadere invulling van dit kaderplan zal de focus worden gelegd op een wijkgerichte benadering waarbij het leveren van maatwerk het uitgangspunt is en waar mogelijk en nodig alle relevante ketenpartners worden betrokken. Middels deze wijkgerichte benadering wordt ernaar gestreefd het veiligheidsgevoel van de inwoners te verhogen. Om dit te bereiken zal in 2018 en komende jaren (nog meer) geïnvesteerd worden op o.a. de aanpak van overlast in zijn algemeenheid via de Integrale Aanpak Wijkgericht Werken (IAWW), de aanpak van de zogenaamde “brievenbuspanden” en de aanpak van drugshandel (o.a. aanscherpen drugsbeleid). Ook de doorontwikkeling van het wijkgericht werken binnen het cluster handhaving is hierbij belangrijk. Herkenbare gezichten in de wijk, samen met de wijkagent optrekken en projectmatig aan de slag zijn en snel en adequaat klachten afhandelen en de resultaten terugkoppelen zijn uitgangspunten, die verder ontwikkeld gaan worden. Daarnaast zal meer nadruk gelegd worden op de preventieve kant, waardoor eveneens een positieve bijdrage word geleverd aan het veiligheidsgevoel.

Het veiligheidsgevoel van inwoners wordt voor een groot deel bepaald door de objectieve veiligheid in een gebied en preventie. Een bepaalde categorie van delicten, de zogeheten High Impact Crime delicten, is in hoge mate bepalend voor de subjectieve veiligheid. Voorbeelden hiervan zijn delicten als diefstal/inbraak woningen, straatroof, overval, geweld/mishandeling en (drugs)overlast. Samen met ketenpartners zet de gemeente nadrukkelijk in op het bestrijden van deze categorie delicten, waarbij de rol van de gemeente in het kader van de ketenaanpak grotendeels is gelegen in het werkgebied preventie. De in het verleden opgestarte activiteiten als het opstellen van besmettingsbrieven na een voltooide inbraak, het organiseren van bijeenkomsten voor bepaalde doelgroepen (senioren, ondernemers of bewoners van een bepaalde buurt), het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO), de buurtwhats-app groepen, de buurtpreventieteams en Burgernet zullen onverminderd worden voortgezet. Het aanvalsplan dat wordt opgesteld naar aanleiding van het uitgevoerde burgeronderzoek zal worden uitgevoerd en de persoonsgerichte aanpak onder coördinatie van het Veiligheidshuis zal worden doorontwikkeld. Het Veiligheidshuis Kerkrade is dan samen met het veiligheidshuis Heerlen gefuseerd tot één Veiligheidshuis Parkstad. Samen met de Brandweer zal het project “Brandveilig leven” verder ingevuld gaan worden. Hierbij valt te denken aan het betrekken van thuishulporganisaties bij dit project om vooral te signaleren en actie te ondernemen, indien medewerkers van de thuishulp “achter de voordeur” (brand)gevaarlijke situaties aantreffen.

Het onderhoud van de sportvelden van LHC, KVC Oranje, FC Kerkrade-West en RKTSV blijft een goed voorbeeld van duurzaam sportveldenbeheer. Kerkrade is hierin koploper en ontvangt veel waardering hiervoor op bijvoorbeeld de Hogere Agrarische School in Den Bosch. Besproeiing van de velden vindt inmiddels volledig plaats door gebruik te maken van regenwater (uit voor dit doel aangelegde buffers) en water uit nabij gelegen beken. Het in werking stellen van de besproeiingsinstallaties gebeurt digitaal op afstand via een computer. Zo kunnen optimale tijdstippen voor besproeiing vooraf worden ingesteld. Het handmatig aanzetten van elke installatie behoort tot het verleden. Doordat er geen besproeiing door tractoren met watertanks meer nodig is, raakt de ondergrond van sportvelden minder verdicht (onder het gewicht van tractor en tank). Dit heeft een gunstige invloed heeft op de kwaliteit en levensduur van de velden. Ook de benodigde hoeveelheid mest neemt hierdoor af. De beschikbare hoeveelheid opgevangen water is zodanig groot dat hiermee ook de gemeentelijke 25 plantsoenen kunnen worden verzorgd. Hierdoor is geen drinkwater meer nodig hetgeen een behoorlijke kostenbesparing oplevert. Een ander belangrijk duurzaamheidsaspect is de inzet van mensen met een uitkering in samenwerking met d’r Sjalter voor klein onderhoud aan de sportvelden. Bij projecten in de openbare ruimte wordt het “Handboek Duurzame Buitenruimte” van “NL Greenlabel” gehanteerd. Hierdoor kunnen en worden er door de gemeente Kerkrade weloverwogen beslissingen genomen over de verduurzaming van de buitenruimte voor wat betreft de te gebruiken producten, materialen en planten. Openbare groenvoorzieningen worden op een duurzame wijze beheerd. Voorbeelden hiervan zijn het niet gebruiken van chemische bestrijdingsmiddelen in groenvoorzieningen, bermbegrazing door schapen en het plaatsen van bijenvolken. In Kerkrade staat een “bomenfabriek” (Rolduckerveld) waar bomen die verplaatst moeten worden of jonge bomen tijdelijk worden geplant opdat deze later elders kunnen worden geplant. De gemeente blijft actief op het gebied van soortenbescherming. In het buitengebied worden regelmatig inventarisaties uitgevoerd om de aanwezigheid van bedreigde planten- en diersoorten te constateren. Indien deze aangetroffen worden, kunnen zo nodig aanvullende beschermingsmaatregelen getroffen worden. De gemeente onderhoudt en beheert hagen, houtwallen en bomenrijen op een duurzame wijze en stimuleert de aanleg hiervan bij particulieren. Zestig paddenpoelen en waterbuffers worden, verspreid over de gemeente Kerkrade onderhouden. Bosbeheer wordt uitgevoerd conform het FSC-keurmerk. De afdeling Stedelijk Beheer blijft ook in 2018 op zoek naar nieuwe, duurzame en effectieve methoden om het openbaar groen in Kerkrade te beheren. Daarbij wordt samengewerkt met externe adviesorganen, instanties en met onderwijsinstellingen. Deze inzet is afgestemd met en ingebed in het Duurzaamheidsprogramma zoals dat door de Raad is vastgesteld.

De gemeente Kerkrade is verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Omdat deze werkzaamheden dagelijks en in de leefomgeving van burgers worden uitgevoerd, is het van belang dat de gemeente daarbij een voorbeeldrol vervult ten aanzien van duurzaamheid. Praktijkvoorbeelden zijn het duurzaam onderhouden van het openbaar groen en van de gemeentelijke sportvelden. Daarnaast neemt het gebruik van LED-verlichting in de openbare ruimte steeds verder toe. In april 2016 is gestart met het handmatig verwijderen van het onkruid van verhardingen. Daarmee heeft Kerkrade definitief afscheid genomen van het gebruik van chemische middelen (glyfosaat) in de openbare ruimte. Tot slot is de renovatie van de werklocatie op de Hammolenweg 6 in uitvoering genomen. Duurzaamheid is daarbij (in combinatie met een geoptimaliseerde bedrijfsvoering) een van de belangrijkste uitgangspunten. De bovengenoemde verduurzaming van het onderhoud van de openbare ruimte vindt geheel plaats binnen de bestaande exploitatiebegroting. Voor de renovatie van de werklocatie Hammolenweg 6 zijn de benodigde middelen gereserveerd in de gemeentelijke Investeringsplanning. Onder het vervullen van een voorbeeldrol kunnen ook diverse projecten gerangschikt worden. Een aantal projecent zullen in 2018 in gang worden gezet, blijven lopen in 2018 of kunnen worden afgerond. De voortgang van al deze projecten worden gerapporteerd aan het college en de raad. Het gaat hierbij om de navolgende projecten: Uitvoeren communicatieplan duurzaamheid, nadere uitwerking van de duurzaamheidsparagraaf in college nota’s, het uitvoeren van een energielabel voor het stadskantoor en het maken van beleid voor de verduurzaming van gemeentelijke gebouwen.

In het uitvoeringsprogramma duurzaamheid 2015-2018 zijn met betrekking tot bewustwording duurzaamheid enkele projecten opgenomen die van invloed zijn op bewustwording. Daarnaast is het vergroten van bewustwording ook een belangrijk thema in het uitvoeringsprogramma Palet 3.0. Het communicatieplan is in uitvoering. Hierin staat centraal de duurzaamheidswagen d’r Greeny waarmee burgers actief benaderd en geïnformeerd worden over het verschillende duurzaamheidsthema’s. Daarnaast wordt zeer frequente duurzaamheidsinformatie gegeven via de communicatiekanalen (stadsjournaal, facebook, twitter) van de gemeente en verschijnt regelmatig een duurzaamheidskrant. Met betrekking tot het Project zonnepanelen wordt er in 2018 mogelijk de tweede tranche (650 installaties) uitgevoerd. Dit is afhankelijk van het behalen van het doel van de eerste tranche (650 installaties). Inwoners kunnen een energieadvies krijgen via Duurzaam Woonadvies Parkstad (DUW). In deze wordt samengewerkt met de Kerkraadse duurzaamheidsadviseurs. De Regionale alliantie verduurzaming koopwoningen is een samenwerkingsverband tussen de Limburgse gemeenten met als doel het verduurzamen van koopwoningen. In het kader van de samenwerkingsverband is de website www.bespaarenergieinlimburg.nl een concreet resultaat. Deze website dient als digitaal loket voor de burgers van Kerkrade die op zoek zijn naar informatie die nuttig is bij het verduurzamen van hun woning. Deze website is aanvullend op de overige communicatieactiviteiten van de gemeente Kerkrade. In 2018 zal gewerkt worden aan het meer bekend maken van deze specifieke website. Het project "Kerkrade jouw duurzame toekomst" wordt ook weer in 2018 aan de Kerkraadse basisscholen aangeboden. De energiecoach biedt burgers energieadviezen aan. Middels d’r Greeny en duurzaam woonadvies Parkstad wordt hieraan in 2018 ook invulling gegeven. In samenwerking met de Natuur en Milieufederatie Limburg zal in het najaar 2017 gestart worden met een project dat als doel heeft het oprichten van een energiecoöperatie. De uitvoering van dit project zal waarschijnlijk doorlopen in 2018. Een energiecoöperatie is een collectief van burgers gericht op bewustwording en beperking van het energieverbruik door het opwekken van energie uit hernieuwbare energiebronnen zoals bijvoorbeeld een zonneakker of een groot zonnedak. In 2018 wordt een actieplan gemaakt met betrekking tot het informeren van burgers en bedrijven over duurzame mobiliteit.

Toewerken naar energieneutraliteit betekent dat projecten uit het Uitvoeringsprogramma duurzaamheid 2015-2018, die gepland zijn voor 2018, opgestart worden. Tevens lopen enkele projecten door die in 2015-2016-2017 zijn opgestart. Daarnaast worden projecten uit het programma Palet 3.0 (Parkstad Limburg energietransitie ) uitgevoerd.

In 2018 vindt de uitvoering plaats van activiteiten die zijn opgenomen in Palet 3.0. Dit betreft een uitvoeringsprogramma (Parkstad energietransitie) gericht op energiebesparing en de opwekking van duurzame energie. Tevens zal de voorgang worden geapporteerd aan het college en de raad.

Het actieprogramma is in 2005 vastgesteld en is nu in uitvoering. Het betreft hier het Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2015-2018. In feite is dit programma onderdeel afgerond.

Het ontwikkelen van een monitor (meetinstrument) van leegstaand en te koop staand vastgoed (woningen en niet-woningen) in de gemeente Kerkrade. Daarnaast worden alle braakliggende terreinen in Kerkrade in kaart gebracht. De mogelijkheden van het benutten van leegstaand vastgoed en braakliggende gronden worden onderzocht, bij voorkeur in samenwerking met betrokken partijen (overheden, eigenaren, ontwikkelaars, (leegstand)beheerders en woningcorporaties). Bij het opstellen van de wijkanalyse van de meest recente stadsdeelvisie Kerkrade Noord en Oost II (raad februari 2014) bleek dat leegstand overal optreedt. Er is sprake van een verspreid patroon. In de visie is tevens per gebiedstype aangegeven dat er keuzes gemaakt moeten worden (verdunningsstrategie) en afhankelijk van de locatie niet alle leegstand erg hoeft te zijn. Het kan namelijk ook nieuwe kansen bieden. In het raadsbesluit is daarom voorgesteld om de ontwikkeling van leegstand te blijven volgen c.q. te monitoren. In juni 2015 is de Omgevingsmonitor Kerkrade door gemeente in samenwerking met de woningcorporaties Wonen Limburg en Wonen Zuid ontwikkeld. Dit instrument wordt vooralsnog intern gebruikt. Ieder kwartaal wordt de ontwikkeling van te koop staand en leegstaand vastgoed in de gemeente Kerkrade in beeld gebracht. Daarnaast zijn de braakliggende terreinen (o.a. onbenutte bedrijfskavels en woningbouwlocaties) in de zomer van 2015 geïnventariseerd en opgenomen in de Omgevingsmonitor. In 2016 is een afstudeeropdracht uitgevoerd over het leegstandsvraagstuk in Kerkrade (o.a. casestudy naar de leegstand in de Sint Pieterstraat), het analyseren van de informatie uit de Omgevingsmonitor Kerkrade en het verbeteren c.q. gebruiksvriendelijker maken van de monitor. Het ontwikkelen van een (tijdelijk) monitoringinstrument in dit geval de Omgevingsmonitor Kerkrade (betaversie) met diverse verversingen in de afgelopen twee jaar (juni 2015 tot juni 2017). Door het in kaart brengen en het bijhouden van leegstaand en te koop staand vastgoed en braakliggende terreinen in de gemeente Kerkrade wordt een algeheel beeld van het leegstandsvraagstuk en het aanbod van mogelijkheden inzichtelijk gemaakt. Bij nieuwe (burger)initiatieven of verzoeken kan de gemeente actiever hierop inspelen om (tijdelijk) (her)gebruik mogelijk te maken. Dit zal ook planologisch-juridisch geregeld moeten worden. Naast (stads)landbouw kunnen ook andere functies worden ingezet. In dit geval functies waaraan behoefte is en een positieve bijdrage kunnen leveren aan de (woon)omgeving. Voorbeelden hiervan zijn naast landbouw, natuur, energieopwekking, parkeren, ontmoetingsplekken, zogenaamde pop-ups (nieuwe tijdelijke concepten) en dergelijke.Daarnaast is in de afgelopen jaren bekendheid gegeven aan de Omgevingsmonitor. Informatie uit de monitor en opgedane praktijkervaring zijn gedeeld met het interne project “Samen Leven” (opstellen van de digitale wijkkaarten). Tevens zijn de ervaringen uitgewisseld aan de gemeenten in Parkstad Limburg. Begin 2017 is de omgevingsmonitor Kerkrade opgeschaald op regionaal niveau. Sinds 1 mei 2017 is er een leegstandsmonitor Parkstad Limburg. Alle Parkstad gemeenten kunnen hiervan gebruik maken en de informatie gebruiken voor hun beleid c.q. aanpak van leegstand. De regionale leegstandsmonitor Parkstad Limburg wordt beheerd door het gegevenshuis en wordt gefinancierd uit de reguliere middelen door de regio Parkstad Limburg.

Een belangrijk opgave in Kerkrade en in de regio Parkstad Limburg is de herstructurering van de woningvoorraad. Dit is een centraal vraagstuk dat ook terugkomt in de gemeentelijke structuurvisie en bij de uitvoering van de Kerkraadse stadsdeelvisies (West, Oost I en Noord en Oost II). Door demografische ontwikkelingen (verandering van de bevolkingssamenstelling, bevolkingsafname en afname van het aantal huishoudens) heeft Kerkrade minder, en ook andere, woningen nodig. In de gemeentelijke structuurvisie wordt een drietal typen woongebieden onderscheiden: ontwikkelen (met veel sloop en functieverandering), verdunnen (kwaliteitsslag door sloop en samenvoegen van woningen, meer openbaar gebied, vergroening en verbetering van de leefbaarheid) en beheren (zonder specifieke opgave). In de meest recente stadsdeelvisie Kerkrade Noord en Oost II (26 februari 2014) is deze typologie verlaten. Er wordt ingezet op een algemene en geleidelijke “verdunningsstrategie” omdat leegstand op termijn overal zal optreden. Dit betekent dat kansen worden benut waar zich mogelijkheden voordoen om te verdunnen (slopen, samenvoegen, aanpassen), bestaande woningen aan te pakken (levensloopgeschikt te maken, verduurzamen (energie besparen en opwekken) en aanpak van achterstallig onderhoud), de woonomgeving en leefbaarheid te verbeteren. De komende jaren wordt actief uitvoering gegeven aan de programma’s en plannen van aanpak in het kader van de stadsdeelvisies West (Heilust), Oost I (Centrum, Bleijerheide/Nulland en Rolduckerveld) en Noord en Oost II (Uitvoeringsprogramma “Op Flexpeditie”). Het betreft niet alleen herstructurering van de woningvoorraad maar ook andere vraagstukken zoals het op peil houden van de leefbaarheid/veiligheid en het voorzieningenniveau, de herstructurering van bedrijventerreinen (werkgelegenheid), realisatie van goede verbindingen, het versterken en benutten van het groen t.b.v. een aantrekkelijk woonmilieu. In 2018 wordt met andere partijen, o.a. de woningcorporaties, provincie Limburg en de stadsregio Parkstad Limburg, actief gelobbyd voor nieuwe en innovatieve projecten, pilots en financieringsconstructies in Kerkrade. Kansrijke trajecten worden met IBA afgestemd. In het kader van de decentralisatie uitkering bevolkingsdaling (krimpgelden) is voor de regio € 3,91 miljoen per jaar beschikbaar gekomen, waarvan € 3,0 regionaal wordt ingezet en circa € 0,91 lokaal. Voor Kerkrade betekent dit jaarlijks € 176.000 (zie ook VJN2016). Een substantieel deel van dit budget wordt toegekend aan stadsvernieuwing en de uitvoering van de transformatieopgave. Concreet wordt door de Bestuurscommissie Wonen en Herstructurering gereserveerd voor de aanpak van particulier bezit en ingestoken op het verder ontwikkelen van pilots, het inzetten van nieuwe instrumenten en het uitwerken van een financiële strategie (zie hoofdstuk 4.4. van de stadsdeelvisie Kerkrade Noord en Oost II) om op een andere en een meer realistische wijze de omvangrijke transformatieopgave in Kerkrade mogelijk te maken.